Kenia 2016 Vogelreis

Kenia Pole-Pole: een vogel- en natuurreis van Stichting Vogelreizen, 9 tot 22 januari 2016

Inleiding

Deze rondreis van 13 dagen door Kenia kenmerkt zich door een langer verblijf op enkele plekken, verblijf in Kenia na de zogenoemde “korte regens”, in onze winter, met een klein groepje deelnemers. Hoewel dit een vogelreis is, hebben we vooraf afgesproken niet op “soorten te jagen”, maar voldoende gelegenheid te geven voor foto en video. Vandaar de naam van deze reis: Pole-Pole; dat betekent in Kiswahili “langzaam aan!”.

We zijn op stap met een bont gezelschapje. Twee deelnemers waren er ook bij toen ik in 2009 deelnam aan een vogelreis van Stichting Natuurreizen: de gezusters Ineke en Gerda. Beiden zijn zij ervaren Afrika-gangers, net als ik. Het is overigens louter toeval dat wij elkaar hier weer tegenkomen en zeer aangenaam. Een andere deelnemer, Hans, is een fervent vogelaar en is eerder in Zuid-Afrika en Ethiopië geweest. Twee deelnemers, Philip en Hessel, zijn nooit in Afrika geweest. Dat maakt het voor hen extra spannend en voor ons leuk om hen hiermee te laten kennismaken. Ze gaan met hun neus in de boter vallen, dat staat voor mij vast.

En tenslotte is er Michel Kuijpers, onze reisleider van Stichting Vogelreizen, iemand die Kenia kent als geen ander. Onze chauffeur tijdens deze reis is Edson van Birdwatching East-Africa. Gezamenlijk proppen wij ons en onze bagage in het minibusje om daarmee gedurende bijna twee weken enkele natuurgebieden te verkennen.

Impressie van Kenia

Laat ik beginnen met een algemene sfeerimpressie van wat Kenia zoal te bieden heeft voor toeristen: de door ons bezochte hotelaccommodaties geven het standaardaanbod in de natuurparken aan. Minder heb ik het nooit gezien, het topsegment onderscheidt zich voornamelijk door de champagne bij het menu en door fly-in (u verplaatst zich dan naar de parken door de lucht in plaats van over de weg). Vliegen is overigens niet nodig, want de wegen zijn tegenwoordig prima en langs de weg is veel te zien. Het personeel, de gidsen en uw chauffeur zijn buitengewoon vriendelijk en attent. Hun beheersing van de Engelse taal is altijd onberispelijk.  Over hygiene en ongedierte hoeft u zich geen zorgen te maken: in Griekenland heeft u meer kans op spinnen, schorpioenen, slangen en kakkerlakken. Het eten is overal goed en het aanbod is gevarieerd met diverse lekkere fruitsapjes, Engels continentaal ontbijt, gegrild vlees, verse groente, pasta, rijst, aardappelgerechten en een heel scala aan kleurrijke nagerechten en vers fruit.

Landschappelijk is Kenia zeer gevarieerd: veel acacia’s in soorten en maten, oneindige (gras)vlakten, halfwoestijn, koffie- en theeplantages, enkele zeer hoge bergen. En er is de opmerkelijke Rift Valley (“The Great Escarpment”): een breuk in de aardkorst die loopt van Zuid-Tanzania tot Ethiopië. Deze breuk is duidelijk zichtbaar vanwege de loodrechte wanden. In de breuk liggen de beroemde meren; enkele zijn zoet en zitten vol vis. Enkele zijn alkalisch en bevatten mineralen en algen waar flamingo’s gek op zijn. Die kunt u bij een gunstig waterpeil dan met honderdduizenden tegelijk zien. Alle landschappen, waarvan vele beschermd als nationaal park, hebben gemeen dat ze bevolkt worden door een ongekend aantal vogels en zoogdieren.

Ik heb een album gemaakt met 30 foto’s die een beeld geven wat je als toerist in Kenia kunt verwachten. (Het opent in een afzonderlijk venster)

Onze accommodaties tijdens de reis

Hotel Boulevard, Nairobi

Het verblijf aan de buitenkant van Nairobi, betrekkelijk dicht bij de luchthaven, is enkel bedoeld om de nacht te overbruggen, immers wij arriveren in de loop van de avond. Vervolgens rijden we de volgende ochtend naar onze eerste reisdoel. De KLM voert ook nachtvluchten uit op Nairobi. Volgens mij bespaar je daarmee de kosten van een overnachting. Klein nadeel is dat de meesten tijdens een vlucht slecht slapen; dat kun je oplossen door de eerste dag rustig aan te doen. Overigens levert een kijkje in de hoteltuin wel meteen wat leuke vogelwaarnemingen op van onder andere hadada-ibis, bergbijeneter en streepkopvliegenvanger. Niemand klaagt.

Ik heb meteen maar even een video gemaakt waarop de ibis en de bijeneter tot leven komen.

Amboseli Serena Lodge, Amboseli National Park

Het eerste reisdoel is Amboseli, een beroemd natuurreservaat aan de voet van de Kilimanjaro, de hoogste berg van Afrika. Het ligt tegen de grens met Tanzania en ligt op grondgebied van de Masai.

De Masai is een trotse traditionele stam, bekend om het hoeden van koeien en geiten, om hun kleurrijke rode gewaden, met oker roodgeverfde haren, eigenaardige gewoonten (zoals drinken van koeienbloed), krijgshaftigheid (jongemannen moesten eerst als krijgers (Moran) zien te overleven in de wildernis en bewijzen dat ze een leeuw kunnen doden met een speer) en bovenal om hun trots. Ze werken tegenwoordig in de nationale parken als gids en als personeel in de lodges. Eenmaal aangekomen in de lodge zijn ze nadrukkelijk aanwezig (overigens allesbehalve storend). Een standaard begin van een gesprek dat de Masai met u aanknoopt, typerend voor hun trots: “What is your name?” “My name is Dick”. “Thank you, my name is John, I am a Masai!”.

Om onduidelijke redenen blijkt onze verblijfplaats in Amboseli te zijn gewijzigd; in plaats van in het door mij geliefde Ol Tukay-lodge, waar ik minstens twee keer eerder verbleef (hoewel ik mij kan vergissen), overnachten wij in Amboseli Serena lodge. Het is van vergelijkbare klasse: uitstekend dus. Alleen zie je in Ol Tukay gedurende de dag wilde dieren vanaf het terras en hier niet. Misschien een kwestie van pech? Het blijkt nauwelijks een gemis.

Ngulia lodge, Tsavo West

Tsavo West grenst aan Amboseli en strekt uit tot dichtbij de Indische Oceaan. Samen met Tsavo East is het een gigantische oppervlakte, en zeker groter dan de Serengeti. Waar Amboseli bestaat uit onmetelijke boomloze vlakten een meer en een moeras, daar is Tsavo heuvelachtig, droog en volledig begroeid met struiken en acaciabomen. In de noordwesten zie je de invloed van vulkaanuitbarstingen van de Kilimanjaro: er is een vlakte met zwart lavagesteente, met slechts hier een frisgroene struik. Het doet denken aan een maanlandschap dat je ook kunt zien op Lanzarote (Canarische Eilanden). Verder is Tsavo te herkennen aan de typische rode grond, veroorzaakt door oxyderende ijzerhoudende leem.

De Ngulia Lodge ligt in een afgelegen vallei van het immense Tsavo West. Het biedt, zoals alle hotels in dit nationaal park, een overweldigend uitzicht over een vlakte. Voor het enorme terras ligt een poeltje, waar vogels en zoogdieren zich komen laven. Grote kans dat u er olifanten ziet. Speciale attractie is de mogelijkheid om een luipaard te zien die afkomt op een stuk vlees dat elke avond aan een met lampen verlichte houten stellage wordt gehangen. Voor ervaren Afrika-reizigers oogt het wat kunstmatig, maar het is een leuke kans om zo’n prachtig roofdier eens goed te kunnen bewonderen.

Er zijn weinig gasten in dit knusse hotel, dus u kunt genieten van de rust. Kijk af en toe ook eens op de muurtjes rond het terras: u ziet er regelmatig kleurrijke agama-hagedissen, razendsnelle eekhoorns en koddige klipdassen.

Lake Naivasha Country Club

Het hotel is zeer bekend en ligt aan het gelijknamige prachtige zoetwatermeer. In het hotel is de gigantische tuin een aanrader met talloze vogels en mooie planten. Het grenst aan het meer, waar u de nijlpaarden kunt zien dobberen en waar ijsvogels op een paaltje op de uitkijk zitten.

Bij hoog water komen de nijlpaarden in het donker grazen in de tuin, waardoor een bewaker u verplicht begeleidt tot bij uw kamer. Neem wel een zaklamp mee, want de paden zijn hier amper verlicht. Het hotel is ook uw uitvalsbasis voor een fantastische boottocht over het meer of een ontspannen wandeling op het naastgelegen Crescent Island. Doordat op dat schiereiland geen leeuwen, olifanten en buffels zijn, kunt u daar wandelen tussen giraffes, gazelles en gnoes die niet al te schuw zijn. Ondertussen geniet u ook van het sprookjesachtige landschap. Naast de vele zoogdieren ziet u ook flamingo’s, Afrikaanse zeearenden, spechten en overwinterende steltlopers. Hier werd scenes opgenomen voor de beroemde film Out of Africa met Robert Redford en Meryl Streep. Ook de foto van de filmposter werd hier – meen ik –  gemaakt. Dat alles levert u het ultieme Afrika-gevoel op. Tijdens deze reis doen we door tijdgebrek alleen de boottocht. Over de wandelingen op Crescent Island kunt u lezen in mijn reisverhalen uit 2009 en 2013.

Mountain Lodge, Mount Kenya

Op de flanken van de hoogste berg van Kenia (5199 meter) ligt de Mountain Lodge. Op deze plek is het 2195 meter hoog. In de Alpen zt je dan boven de boomgrens, in de Pyreneeen er net onder. De Mountain Lodge is omgeven door een weelderig oerwoud; de boomgrens is hier nog lang niet in zicht. Dat komt door het contante tropische klimaat. Hoewel het ’s avonds flink afkoelt vriest het nooit. Het knusse hotel is geheel van hout. Vanaf het balkon van elke kamer heb je een mooi uitzicht op een open plek in het bos met een meertje.

De grond bevat mineralen die graag opgelikt worden door olifanten, buffels en antilopen. In de kelder kun je naar een bunker van waaruit je vlakbij het meertje op ooghoogte kunt genieten van de dieren die langs komen. De open plek wordt verlicht met lampen, zodat je dag en nacht een goed beeld hebt. Vanaf het overdekte dakterras kun je bij helder weer de top van Mount Kenya zien. Bovendien is het hier leuk vogelen. Voor wie wat kouwelijk is aangelegd: ’s avonds krijg je desgewenst een warme kruik in je bed.

Sarova Shaba Game Lodge, Shaba en Samburu National Park

Na Masai Mara is Samburu het bekendste gebied van Kenia. Samburu bestaat eigenlijk uit drie aaneengeschakelde reservaten: Shaba, Buffalo Springs en Samburu. Ze worden alle drie doorsneden door de ‘levensader’: De Ewaso Nyero-rivier. Shaba onderscheidt zich van de twee andere doordat het stenig en gortdroog is: een halfwoestijn.

Samburu en Buffalo Springs zijn vlak en bevat grote grasvlakten en de rivier wordt omzoomd door een gallerijbos met palmen. Het is beroemd vanwege enkele diersoorten die alleen hier voorkomen: de Grevy-zebra, de Gerenuk of girafgazelle en de Somali-struisvogel (met blauwe poten en een blauwe nek. En niet te vergeten de meest bekende: de netgiraffe. Deze heeft een heel fraaie tekening van de vlekken. Zeer fotogeniek dus. Tenslotte is Samburu geliefd vanwege het prachtige verzadigde licht in de vroege ochtend en in de namiddag, wat ongekend felle kleuren van gras, bomen, aarde en lucht geeft. Als dan een giraf zich in dat decor posteert: geweldig!

Een verblijf in Shaba Lodge heeft als nadeel dat je elke dag veel reistijd nodig hebt om tot in Samburu te komen. Het Shaba-deel is namelijk veel minder aantrekkelijk. Bovendien moet je ruim voor zonsondergang Samburu verlaten. Verblijf je in een lodge in Samburu of Buffalo Springs, dan kun je tot het donker op safari. Een groot voordeel , want juist in de schemering is de kans op zien van leeuwen en een luipaard het grootst. Ander nadeel is dat wij precies als het mooie licht zich aandient, het park moeten verlaten om naar Shaba te rijden…

Niettemin is er op de Shaba-lodge niets aan te merken. Je krijgt er dezelfde gastvrijheid als in elk ander hotel. Ik zou echter zelf Shaba om logistieke redenen links laten liggen. Overigens zagen we juist door ons dagelijkse rit naar Shaba wél een mooie zanghavik in een dode boom en een savannearend die belaagd werd door spreeuwen. Dat dan weer wel.

Welgeteld één ochtend hebben we besteed in Shaba. Hoewel ik al aangaf Shaba lang niet zo interessant te vinden als de beide naastgelegen gebieden, heb ik in een paar uur tijd tóch een aantal bijzonder fotogenieke vogels kunnen portretteren waar menigeen jaloers op is. “Minder interessant” is hier dus een wat eigenaardige uitdrukking. Bovendien was er midden op de dag nog een zeldzame waarneming: een allesbehalve schuwe haas. Een haas komt hier voornamelijk in het donker te voorschijn. Dat is geen wonder met het voortdurende gevaar van roofvogels in de lucht. Overigens: heeft onze Hollandse haas ook zulke grote oren?

Een groene oase vol met ooievaars.

Men vraagt mij vaak waarom ik toch steeds weer naar Kenia ga. Het moet intussen zo ongeveer de tiende keer zijn. Mijn antwoord: Kenia is kleurrijk, gastvrij, landschappelijk divers, spectaculair, comfortabel, toegankelijk, veilig, smakelijk, vol met vogels, dieren en planten, dat alles in jaarrond tropisch klimaat. En het is altijd anders, onvoorspelbaar en steeds zie je nieuwe verschijnselen. De ene keer is alles gortdroog, lopen de giraffes door de rivierbedding naar de andere oever. De volgende keer is alles frisgroen en kolkt de rivier zodat zelfs de krokodillen wegspoelen. Dit jaar is alles groen. In de afgelopen maanden heeft het veel en lang geregend. Tien jaar geleden was ik voor het laatst in Amboseli. Ik zag een uitgestrekte gortdroge vlakte, een woestijn. Er kroop een python in het veld; die kon je van 100 meter aan zien komen. En nu: overal ooievaars in het frisgroene gras! Onderweg vanaf Nairobi zagen we ze ook al: een enorme wolk met cirkelende ooievaars: het waren er zeker duizend!

Enorm grote roofvogels (en een dwerg…)

Als je veel soorten roofvogels van dichtbij wilt zien, kom dan naar Kenia. Elke dag is het weer raak. Diverse soorten, in de lucht en vaak op de uitkijk in de bomen. Bij de soortenlijst van Kenia telde ik 68 mogelijke verschillende soorten, uilen en gieren niet meegerekend. Ik denk dat we deze reis zeker de helft ervan goed hebben gezien. Favoriete roofvogels blijken de kiekendieven, laag vliegend over het open veld. We zien bruine kiekendief, grauwe, blauwe en kaalkopkiekendief. Fotograferen van kiekendieven is een ander verhaal: heb je hem eenmaal in je autofocus dan vliegt ‘ie ze er net zo snel weer uit. Volgende keer nog maar eens proberen. Dan toch maar een uil laten zien, die niet gek genoeg eens tot de roofvogels wordt gerekend. Het is een Afrikaanse Oehoe. Ik moest hard werken voor een goede foto, want het zat in extreem tegenlicht. Ik moest alles uit mijn camera halen voor een goede belichting (zoals spotmeting, maar liefst 7 stops overbelichten en flink nabewerken. Gelukkig bleef de oehoe geduldig zitten. Er zit een hinderlijke tak voor zijn lijf, maar af en toe kon ik daar toch langs kijken. Valt u ook de wat extravagante oogschaduw op?

Even later zien we een vechtarend die met zijn enorme klauwen bovenop een acacia zit. We kunnen er met de auto vlakbij komen. Het is een knoepert van een beest: liefst 90 cm hoog. Wat een imposante vogel. In het Engels is de naam nog indrukwekkender: Martial Eagle. Het is met de kroonarend de grootste roofvogel.

Regelmatig zien we ook een Tawny Eagle, ofwel Savannearend. Dat ook dit een enorme vogel is zien we als er een belaagd wordt door enkele spreeuwen (foto zag u eerder al). Deze arend meet 74 cm. Het is allemaal even prachtig en indrukwekkend. We zien de ene na de andere roofvogel en ze laten zich allemaal onverstoorbaar op de foto zetten. De meest geziene en meest opvallende is de schitterende Afrikaanse zeearend (African Fish-Eagle). Waar water is daar zie je er allicht een of meer met hun markante zwarte verenkleed en witte borst en kop. Dat kennen we ook van de Amerikaanse zeearend. In Nederland zie je tegenwoordig ook zeearenden, die zijn egaal bruin.

Ook in het oog springende waarnemingen zijn er deze reis van dwergvalken (Pygmy Falcon). Een aandoenlijk grijs-wit valkje, klein van stuk: 20 cm. Kleiner dan een duif en vergelijkbaar met onze merel. Wat een verschil met de arenden! Deze jaagt op jonge vogels, maar opmerkelijk genoeg zien we hem ook een duif slaan die net zo groot is als hijzelf. De prooi is zo zwaar dat de valk er niet mee in de lucht kan blijven. Het zien van een dwergvalk is niet gegarandeerd. Deze reis is het diverse keren raak en zo mooi ik het deze keer heb kunnen fotograferen is onovertroffen!

Waar ik mij over verwonder: zowat elke boom of struik is voorzien van vervaarlijke doornen. Kijk maar eens bij de dwergvalk; een doorn is zowat de helft van de valk. Alle vogels moeten dus tussen die doorns zien te landen zonder de poten te verwonden. Als ik zelf even door moeder natuur wandel zit ik meteen onder de schrammen en wonden. Hoe spelen die vogels dat klaar? Die zijn daarop ongetwijfeld aangepast. Zijn de tenen en poten dusdanig pezig en vereelt dat de doorns er geen vat op hebben? Zo ziet u maar weer: in moeder natuur is er altijd wel weer iets om je over te verwonderen…

Klein grut met lange staarten

Wie aan safari in Kenia denkt, denkt aan de Big Five: olifant, buffel, luipaard, leeuw en neushoorn. Het is geweldig om ze alle vijf te kunnen zien. Mijn advies voor mensen die ook eens op safari willen: maak daar geen doel van. Je gaat er dan krampachtig naar zoeken. Zeker als je een luipaard wilt zien. Die zit verscholen in een acacia of eronder, in het hoge gras. Pas in de schemering laat die zich zien. Een luipaard, die moet je niet willen zoeken, die moet je gewoon bij toeval zien. De gids/chauffeur heeft er een beter oog voor dan wij. Laat je maar verrassen. Er is zoveel meer om je over te verwonderen. We verblijven in een deel van Tsavo waar je in dit seizoen veel wida’s kunt zien. Buiten de paartijd zijn het kleine bruine vogeltjes, de soorten nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Maar nu zijn de mannetjes in broedkleed. Kenmerkend zijn de heel lange staarten die we ook kennen van de paradijsvogels.

Overigens hebben alleen de mannetjes een broedkleed en een lange staart; de vrouwtjes zijn en blijven bruin en saai. Een heel verschil met het vrouwelijk schoon van de mensheid, nietwaar?

Er zijn drie soorten wida’s. Met eindeloos geduld weten we ze allemaal netjes te portretteren. De fervente vogelaars in ons gezelschap moeten er doodziek van zijn geworden: na de twintigste wida: “ja, deze zit mooi in het licht, stop a.u.b. Nee, hij vliegt weg… hij zit nu in de volgende struik, drie meter vooruit graag… ja, stop! Nee, ietsje terug. Klik, klik, klikker-de-klik. Nee, toch niet helemaal perfect, want er zit een precies een storend takje voor. Als we er weer een zien, kunnen we dan weer even stoppen?… “

Uiteindelijk zijn de drie soorten tot tevredenheid vastgelegd. Ik gebruik maar even de welluidende Engelse namen: Pin-tailed Whydah, Straw-tailed Whydah en Paradise Whydah. Laatstgenoemde vind ik het minst mooi, vanwege de rare bochel in zijn staart. Het arme beest kan er niks aan doen. Creatieve foto’s zijn het niet, niettemin zijn het toch bijzondere vogels om te bekijken. Lastig vliegen is het wel, met die onhandig lange staart. Zouden ze nooit verstrikt raken in de doornenstruiken? Zullen ze opgelucht zijn als de paartijd voorbij is, de lange staartpennen afvallen en ze weer als anoniem bruin vogeltje door het leven gaan?

De steppe zal bloeien!

Kenia kent twee regenseizoenen: de korte regens in november/december en de lange regens in maart/april. Het is geen vaste prik. Het kan zomaar gebeuren dat de regen uitblijft. Het is niet te voorspellen. Dit jaar waren de korte regens uitbundig. Niet dat wij last hebben van regen; geen spatje. De regen viel in de afgelopen maanden, overvloedig. We merken het aan de hoge waterstanden, aan de frisgroene vlakten en aan de kolkende Ewaso Nyero (“de bruine rivier”). Het fijne van een regenseizoen in de tropen is dat alles in bloei schiet. Voor mij een bijzondere ervaring, want niet eerder zag ik zo een uitbundige bloei.

Met Ineke hebben we een waardevolle persoon in ons midden, want niet alleen weet ze veel van de vogels; ook planten en bloemen weet ze aardig te determineren. En als zij het niet weet, heb ik nog een collega die ons op afstand een handje helpt. In het veld zien we donsachtige witte pluimen de mij doet denken aan papegaaienkruid, het graanachtige spul dat ik vroeger in de parkietenkooi hing. Het blijkt Aerva Javanica (Dessert Cotton).

De bermen van Amboseli hebben onze aandacht, in eerste instantie vanwege de aanwezigheid van whydah’s en honingzuigers. Mijn aandacht gaat meer uit naar de fraaie bloemen waaraan de honingzuigers hangen. Ineke herkent ze meteen als Lion’s Claw, ook wel Lion’s Tail, oftewel Leeuwenoor (Leonotis Dysophylla). Een fraai samengestelde oranje bloem, wijd verspreid in Zuidelijk Afrika. Voor de geinteresseerde vogelaars: de honingzuiger is een Scarlet-chested Sunbird.

Op weg van Mount Kenya naar Samburu hebben we een lunchstop, lukraak uitgekozen door Michel, gewoon een zijweggetje van de hoofdweg. Ook hier staat Leeuwenoor en daarnaast een plant die ook in Nederlandse tuinen veel te zien is: Verbena Bonariensis: IJzerhard. Een geliefde borderplant voor vlinders. Als deze het naar zijn zin heeft zaait ‘ie volop uit. In mijn tuin heb ik het twee keer geprobeerd, vergeefs. Het wil niet.

Even verderop, naast een Olifantentunnel die is aangelegd onder de hoofdweg door, zien we nog een bijzondere plant uit de Nachtschade-familie: Solanum Incanum. De nachtschade-familie is bekender dan je denkt: daar horen onze aardappel en tomaat bij. In het Engels heet deze onder andere Thorn Apple, Bitter Apple en Bitterball. De naam zegt het al: deze komt oorspronkelijk uit Peru. Uit deze plant is de aubergine voortgekomen. Het is een kleine wereld.

Een dreigende situatie

De Ngulia Lodge in Tsavo West ligt op de flanken van een heuvel die uitsluitend bereikbaar is via een omweg om een prachtige vallei. Het is een oneindig lange gravelweg. Vogels vliegen af en aan. Whydah’s met lange staarten pronken in de toppen van de struiken. Een groepje giraffes steekt over. Een koppeltje kleine dikdiks kijkt ons vanonder een struik nieuwsgierig aan. Het lijkt hier wel een paradijs.

Een olifant wandelt de weg op. Hij (of zi) is niet alleen: een hele familie duikt vanuit het niets op tussen de bomen. Merkwaardig is dat met olifanten. Het zijn enorme kolossen, maar als ze vanaf de weg de struiken in gaan, zijn ze op slag praktisch onzichtbaar. Hoe bestaat het. Met onze familie dikhuiden is het anders. Ze zijn namelijk niet van plan te verdwijnen. Een paar vrouwtjes blokkeren pontificaal de weg en wapperen met hun oren en zwaaien met hun slurf. Dat ziet er grappig en levendig uit, maar is altijd bedoeld als waarschuwing. Bedoeld om de jongen te beschermen. Desnoods wordt de aanval ingezet op de indringer. In Amboseli zagen we hoe verbaal en non-verbaal een olifant reageerde op een nonchalante bestuurder. Er valt niet mee te spotten.

< Video > (wordt aan gewerkt)

We kunnen er niet langs. Onze chauffeur begrijpt het en rijdt een stukje achteruit om te laten merken dat we geen bedreiging zijn. De olifanten staan nu vlak achter een flauwe bocht, nog net in zicht. De twee kalmeren, treuzelen nog wat en stappen dan van de weg af. We wachten nog even en rijden dan voorzichtig vooruit, je weet maar nooit. Drommels, ze staan oog steeds vlak bij de weg en draaien zich om naar ons. Er wordt nadrukkelijker met de oren geflapperd en een komt onze kant op. We rijden weer achteruit, maar nu sneller. De olifant is niet tevreden en loopt kordaat op ons af. Ik verwonder mij er over hoe zo een plomp beest zich toch opmerkelijk snel kan verplaatsen. We rijden wel pittig achteruit, maar het lijkt of de olifant ons met gemak bijhoudt. Toevallig maak ik er een viedo-opname van… Dan ziet u hoe het gaat.

Video (wordt aan gewerkt)

De chauffeur kan niks anders doen dan flink achteruit net genoeg om ze nog net te kunnen zien. En nu maar afwachten. Een andere route naar de lodge is er niet. Een bijkomend probleem: de zon is onder, over een half uur is het aardedonker….. De ruggen van de olifanten zijn steeds moeilijker te zien, ook omdat de afstand nu groot is. Vanochtend viel het mij al op dat de olifanten hier meer geagiteerd zijn dan elders. Hoe komt dat? Is het omdat deze dieren te maken hebben gehad met stropers?

Het duurt zeker tien minuten voordat de indruk ontstaat dat de olifanten iets meer dan de weg af zijn gegaan. Het schemert intussen steeds nadrukkelijker. Onze chauffeur waagt het er op, voorzichtig. En inderdaad, we kunnen er langs. Tot onze opluchting. Eenmaal op het terras in de lodge zie ik de kudde opnieuw als ze langs lopen en zich wat ophouden bij het poeltje. Normaal zie je ze graag, nietwaar? Is mijn beeldvorming nu verandert, nu ze het ons serieus zuur hebben gemaakt?

Toeristen denken er vaak licht over, of kennen het gedrag niet. In het Zuid-Afrikaanse Kruger-park rijden veel bezoekers met eigen (huur)auto en wanen zich meester over elke situatie. Wil je eens zien hoe een olifant daar afrekent met hooghartige toeristen? Bekijk dan deze YouTube-video maar eens. Een auto wordt achteloos opzij gesmeten. Het lachen van de inzittenden is dan inmiddels wel vergaan.

 

Zo kun je nog een flink aantal vergelijkbare video’s vinden. Kwestie van zoeken op “elephant’ ättack” en “car”…

Nog een voorbeeld van waartoe een agressieve olifant in staat is. Een kafferbuffel is vanwege zijn onberekenbaarheid nog gevaarlijker voor de mens dan een olifant. Zo’n buffel weegt grofweg een ton. Er zijn meestal meerdere leeuwen nodig om een buffel te vellen. Hier doet een olifant dat achteloos. In bijgaande YouTube-video worden de werkelijke verhoudingen duidelijk. PS: het is niet mijn film. Waarschuwing! Schokkende beelden!

Voorzichtig taalgebruik bij deze bizarre waarneming!

In Samburu zien we iets dat ons onbedoeld terugwerpt op de wereldproblemen. Terwijl we geamuseerd kijken naar een groepje om ons busje scharrelende gierparelhoenders met kuikens, valt de blik van Hans op een vink die neerstrijkt bij een plas op de weg. Het is een wel heel vreemde vink en het is niet eens de bovenmaatse snavel die opvalt. Wat is het wel? In mijn poging het te beschrijven moet ik op mijn woorden passen. Sommige bewoordingen op het internet kunnen namelijk opvallen bij geheime diensten of bij ongure types. Men zou door ondoordachte bewoordingen kunnen denken dat ik iets vreselijks voornemens ben…. Het wordt nu alleen nog maar geheimzinniger, vindt u ook niet? Wat heeft Hans precies gezien dat beter niet kan worden uitgesproken? Ach, wat zal ik er omheen draaien, de vink dankt zijn naam zelfs aan het weerzinwekkende verschijnsel. Daar gaat ‘ie dan: de vink heeft alle kenmerken van een …. doorgesneden keel … Jawel. In het Engels heet het: Cut-throat Finch. De “Doorgesneden-keel-vink”. Hoe verzin je het! Als men de naamgeving over zou doen – met de huidige extremistische uitingen in ons achterhoofd – zou het dan nog steeds zo worden genoemd? In het Nederlands heet de arme vogel gelukkig heel neutraal Bandvink. Waarom eigenlijk niet Roodkeelvink? Maar bizar blijft het wel. De prachtige foto is van Hans de Bruijn, met dank voor zijn toestemming.

Een invasie van vlinders

Ik had voor deze titel aanvankelijk bedacht: “een vlinder-explosie”. Maar na wat ik hierboven schreef wordt de uitdrukking “explosie” mij te link… Het is een natuurverschijnsel dat ik niet eerder waarnam in Afrika. We zien het in de gallerijbossen van Samburu en later ook op de flanken van Mount Kenya. Wolken van witte vlinders. Op vochtige plekken scholen ze samen, met honderden tegelijk.

Het blijkt een jaarlijks fenomeen van trekkende Kaapse Witjes (Belenois Aurata) Ze zijn op weg naar het noordoosten, naar Somalie. Waarom ze dit doen? Ik weet het niet. Ik ken alleen het verschijnsel van migrerende vlinders van Atalanta’s, maar dat zijn solitaire vlinders, en van Monarchvlinders die massaal trekken van Canada naar Mexico. Een fenomeen dat ik altijd al eens had willen zien. Goed, hier zien we dan de Afrikaanse evenknie en ik vind het indrukwekkend en prachtig!

Fotoreportage

Van deze vogelreis heb ik uiteraard een fotoreportage gemaakt. In dit verslag hebt u er al een flink aantal gezien. In het begin van dit verslag verwees ik u al naar een toeristische impressie. Voor het fotomateriaal heb ik een onderscheid gemaakt in Kenia-creatief en Kenia-vogels en dieren. Daarnaast heb ik ook nog wat interessant videomateriaal gemaakt met mijn spiegelreflexcamera. Zodra dat is verwerkt en ontwikkeld zal ik er wat van publiceren via dit weblog.

Creatief fotograferen in Kenia

Met de juiste apparatuur kun je in Kenia eindeloos en onophoudelijk de prachtigste portretten maken van vogels en zoogdieren. Toch blijkt dat de kijkwaarde van foto’s toeneemt naarmate deze creatiever zijn. Een mooi lijnenspel van een groepje zebra’s, een sprintende gazelle of jachtluipaard, een silhouet van een vogel. Voor dat type fotografie waren de mogelijkheden tijdens deze reis niet optimaal. Dat is logisch en geen verwijt. Het vergt meer tijd en andere keuzes. Toch blijft de behoefte bestaan. Ik ga zeker proberen een reis van dat type te zoeken en bij voorkeur zelf samen te stellen voor gelijkgestemden. Dus: Tot een volgende keer in Kenia